Zein da zuen istorioa, Iker?
HIZKIDE programarekin hasi ginen. Bikoteka egiten zen, alegia, euskaldun zaharra eta euskara praktikatu nahi zuena elkartuta. Duela bost urte gainerako herrietan egiten zena ikusita, taldetara pasa ginen, oraingo mintzalagunaren formatura. Jendeak eskertu zuen, batez ere, batek huts egiten zuenean bestea zintzilik geratzen zelako, eta taldean, berriz, aukera handiagoak daude.
Zaila da batzuetan ikusgarritasuna lortzea herrian... zer nolako harrera izan duzue?
Egia esan betiko taldeak gaude. Baina batetik edo bestetik, irakasleek aipatzen dutela edo herriko kronikan agertzen garela, herrian ezaguna egin dela dirudi, batez ere gurasolaguna, jakin badakite zer den.
Biak dituzue, beraz: bai mintzalaguna eta bai gurasolaguna.
Bai, eta aipatzekoa da gurasolagunera jende berri dezente etorri dela, hor sumatu dugu igoera. Honetan hasi ginen mintzalagunaren dinamika berarekin; hala ere, ez zuen arrakasta handirik izan, tartean jendea erori baitzen. Hori ikusita dinamika aldatu genuen: astean behin elkartzea guztiok batera. Orain Xaguxar aisialdi taldeak dinamizatzen du, pixka bat ludoteka formatua dauka, baina gurasoak eta haurrak elkarrekin daude. Eta hilean behin Xaguxar taldeak berak tailer bat antolatzen du.
Elkarlanean zabiltzate, hortaz.
Hori da. AEK, Udala, Xaguxar, guraso elkartea, eta ikastolaren arteko elkarlana da. Ikastolak berak ere kezka du haurrengan (euskararen) erabilera jaitsi egin delako. Herriari begira, jende kopuruz asko handitu da, guraso berri asko etorri dira... ikastolako patioan nabari da gurasoak edo haurrak erdaraz. Ikastolan bileretan aipatzen dute: alarma gorria piztu da. Orduan ikastolak ere gurasoengan eragin nahi du, horiek haurrengan eragiteko, jakina. Eta hor sartzen gara gu, gogorarazten diegu gurasolaguna dagoela. Egia da proportzioan gutxi direla, baina zortzi lagun etorrita ere, guretzat arrakasta da.
Aipatu duzunez, gutxi izan arren, askotan daukagun zalantza da nola osatu agenda erakargarri bat. Nola egiten duzue zuek?
Minzalagunekin urtean zehar ekintza osagarririk ez dugu antolatzen. Ikasturte amaieran bai, “Eskerrik asko ,bidelagun!” ekimena antolatzen dugu, hitzak dioen bezala, bidelagunei borondatezko lan hori eskertzeko, opari bana eginez. Urtero formatua aldatzen dugu. Bertsoak egin, aurreskua dantzatu diegu...
Urteko hori Zilegi eskola bidez osatzen dugu, Hernanin eta Astigarragan ikastaroak antolatuta, hilero bat edo bi. Azken finean, horixe da, ikastaroak eskaintzea. Aspalditik datorren kontua da, eta horretara gonbidatzen ditugu mintzalagunak. Denetik egin dugu: barreterapia, suhiltzaileen egoitzara bisita, eskulanak, ogi beganoa egiteko ikastaroa...
Kultur agendan agertzen gara, klaseen ordutegian jartzen dugu baina herrira zabaldua dago.
Zer esango zenioke parte hartu nahi duenari?
Aurkezpenak egiten ditugunean beti gauza bera esaten dugu: ikasi nahi duenak ezinbestekoa du praktikatzea, eta norberarentzat gainera onuragarria da. Era berean, parte hartzaileek herriari ere onura egiten die, espazio batzuk, behintzat, ordu eta leku jakin batean euskalduntzen ari dira. Sentitu dezatela herriari zerbait eskaintzen diotela.
Eta garrantzitsua da jabetzea askoren arazoa zein den: nahiz eta ingurune euskalduna izan, ordura arteko harremanak erdaraz izan ditu, eta zaila izaten da hizkuntza komunikatiboa aldatzea. Orain, mintzalagun talde batean hasi denak, harremana hasieratik euskaraz egin du, ez du txip aldaketarik edo hizkuntza aldaketarik egin beharko.
Argazkian iazko gurasolagun taldea
KURIOSITATEAK
Astigarragak 7.000 biztanle inguru ditu. Demografiak biziki eragin du herriaren euskalduntzean, 15-20 urtetan bikoiztu egin baita biztanleria, gehienbat Donostia aldetik etorrita. Ondorioz, askok bizitza egin baino lo egiten dute, alegia, lo herri dela esan genezake. Honetara ezkero, jakin badakigu demografia aldaketak hertsiki lotuta daudela herriaren hizkuntza ohiturekin. Baina hori beste baterako eztabaidagaia da.