El comienzo de cada nuevo curso suele parecerse al año nuevo, en el sentido de que, al cambiar de etapa, nos solemos hacer multitud de promesas: practicar más deporte, comer mejor... y, por supuesto, retomar el euskera. Sea por los hijos, las hijas, nietos y nietas, sea por cumplir retos profesionales... el objetivo final pasa por desenvolverse en euskera, pero no a trompicones como con palos en las ruedas, sino cómodamente.
Con la llegada del mes de septiembre, los euskaltegis vuelven a abrir sus puertas para que la ciudadanía aprenda euskera. El horario, la modulación y el nivel inicial no son un problema: su oferta se adapta a todas las necesidades; además, en algunos euskaltegis, como en AEK, también se ofertan clases de euskera en muchos más lugares: empresas, ayuntamientos, asociaciones, centros educativos, etc. Quienes así lo prefieran, también pueden hacerlo desde el otro lado de las pantallas. Como veis, disponéis de una oportunidad inmejorable para aprender y vivir el euskera.
Esta oferta está intrínsecamente ligada al reto que tenemos en AEK: que la ciudadanía aprenda y viva cómodamente el euskera, ya que nuestro principal objetivo es que toda la población de Euskal Herria pueda desarrollar su proyecto de vida sin ninguna dificultad en nuestro idioma. ¿Pero qué queremos decir cuando hablamos de “vivir cómodamente en euskera”? Pues que las personas, sin necesidad de realizar ningún esfuerzo especial, dispongamos de las condiciones adecuadas para hacer un uso cómodo del euskera, sin que se nos incomode o discrimine por hablarlo. En ese camino, queremos que los euskaltegis sean espacios confortables para desarrollar el aprendizaje del euskera y que, después de salir de ellos, el alumnado haya adquirido todas las habilidades necesarias para utilizarlo en todos los ámbitos de la vida: amistades, familia, trabajo, tiempo libre...
Por otra parte, no podemos obviar y debemos mencionar las recientes sentencias procedentes de los juzgados. Tales fallos nos impiden vivir cómodamente en euskera y vulneran reiteradamente los derechos lingüísticos de quienes deseamos desarrollar todas nuestras actividades en ese idioma. En nuestra vida cotidiana, como euskaldunes que somos, ansiamos desenvolvernos con comodidad en euskera. Es por ello que nuestra intención es ofrecer a quienes os acerquéis a nuestros euskaltegis tal posibilidad, para que podáis llevar a cabo el proceso de aprendizaje sin zapatos que os aprieten, sin trabas, limitaciones ni obstáculos.
Así pues, en AEK estamos y estaremos al lado de quienes desean aprender euskera; queremos entablar una amistad y ofrecerles lo mejor que tenemos, para que, como hemos dicho, se sientan como en casa. Aprenderán y usarán el euskera, sabrán cómo hacer las compras en nuestro idioma, elaborarán exámenes de perfiles lingüísticos, comprenderán los pregones de las fiestas, hablarán con fluidez en euskera, tanto en el entorno familiar como en el laboral…
Por supuesto, de cara a garantizar el derecho de toda la ciudadanía a conocer la lengua propia, y puesto que situamos el conocimiento de aquella en el ámbito de los derechos, en AEK reivindicamos la gratuidad del proceso de aprendizaje y creemos que las administraciones deben garantizar el derecho a aprender euskera sin coste alguno. A pesar de que se están dando pasos en tal dirección, todavía queda bastante por hacer para conseguir la gratuidad real; entre otras cosas, para que no haya que adelantar ninguna cantidad de dinero al matricularse. No obstante, queremos destacar que el Gobierno Vasco ha anunciado una nueva subvención para el nivel A1; se trata de un paso más en el camino hacia la gratuidad y un incentivo para quienes viven lejos del euskera, ya que la matrícula del euskaltegi resultará más barata. Además, este año también se subvencionará la preparación del nivel C1 para las personas de entre 16 y 18 años, y se dispondrá de otras ayudas por parte de diferentes entidades de Euskal Herria, como ayuntamientos, diputaciones, mancomunidades, administraciones generales... Nos parece muy importante que la ciudadanía conozca tales ayudas, pues resultan un elemento imprescindible para acercarse más cómodamente al euskera, a los euskaltegis.
Ya os habéis animado, ¿verdad? Tal como hemos mencionado, todas aquellas personas que os acerquéis a AEK dispondréis en nuestros euskaltegis de la oportunidad de aprender y de vivir el euskera cómodamente. En KORRIKA llenamos las calles CON ORGULLO; llenemos ahora los euskaltegis para VIVIR EL EUSKERA CÓMODAMENTE. ¡Acércate a AEK!
Aize Otaño Lizarralde
Consejo rector de AEK
Dagoeneko abian da AEKren Praktikatu zerbitzuaren kanpaina, euskara ZU zara lelopean. Ikasturte honetan, euskaldunon komunitatea osatzeko norbanakoen garrantzia azpimarratu nahi dugu, eta bereziki, mintzapraktika programetako partehartzaileek jokatzen duten papera: egunero hizkuntzan trebatu, praktikatu eta bizi garen guztiok euskaldunon komunitatea osatzen dugu, eta horren alde era aktiboan posizionatzen garenean euskara gara denok.
Mintzapraktika programetan ez dago ez zahar, ez berri; ez hango, ez hemengo... Programen bidez hiztun guztiek gustura eta lasai egiten dute euskaraz, euskaldunon komunitatea indartu eta zabaltzeko. Ideia horixe islatu nahi izan dugu, hain zuzen ere, bideo honetan:
Datozen egunetan hasiko dira elkartzen berbalagun, mintzakide eta mintzalagunak; ikasturte honetan, 103 herritan: Agoitzetik Muskizera edo Tuteratik Zarautzera. Aurten, bestalde, egitasmo berriak abiatuko dira: mintzalaguna Lezon, berbalagun Artziniegan eta, lehen aldiz, gurasolagun programa Hernanin. Iparraldean, AEKk mintzalagun-taldeak abiatuko ditu Lapurdiko bortz herritan: Itsasun, Baionan, Kanbon, Uztaritzen eta Hendaian.
Beti bezala, AEKren Praktikatu zerbitzuan jarraitu egingo dugu euskarazko aisialdia sustatzen ekintza osagarrien bidez. Joan den ikasturtean, esaterako, 500 aktibitate baino gehiago antolatu genituen: besteak beste, tailerrak, irteerak, mintzodromoak, asteburuko egonaldiak, udako ibiltaria, Zilegi Asteak...
Horretaz gain, hitanoa lantzeko Hiketalagun proiektuak aurrera jarraituko dik/din, elkarri hika hitz egiteko talde berriekin. Familientzako gurasolagun taldeetan ere segituko dute jolas, txango eta tailerrak egiten, helduek eta haurrek aukera izan dezaten euskaraz elkarrekin aritzeko. Azkenik, azaroan online-taldeak ere abiatuko dira.
Parte-hartzea doakoa da, eta kide guztiek deskontu zein sari politak eskura ditzakete.
Izena emateko: emanizena.praktikatu.eus
Orain hasi eta abendura arte iraungo du Zumaian euskararekin zer? prozesuak. Udalak hurrengo 10 urteetarako plan estrategikoa landuko du, Ahize hizkuntza aholkularitzaren laguntzarekin
Herritarrekin batera diseinatuko dute plan berria Udalak eta AHIZEk, bi fasetan: lehenengo, aste honetatik aurrera galdetegi bat zabalduko dute; gero, azaroan, arlokako lan-saioak egingo dituzte. Diiseinua abendurako prest izango dutela uste dute prozesuaren bultzatzaileek, eta ondo bidean, datorren urteko otsailean gizarteratuko da plan berria, Euskara, bestela ez gara zikloaren barruan.
Zumaia udalerri euskaldun gisa indartzea du helburu prozesu honek, eta, bide horretan, herritarrak aktibatzea.
Atzo, irailak 11,prozesuaren inguruko azalpenak eman zituzten Aitor Manterola euskara zinegotziak eta Araitz Muguruza Ahizeko teknikariak, Zumaiako eskola eta elkarteetako ordezkarien aurrean.
Gehiago irakurri hemen.
Irailarekin batera, iritsi da AIZU! aldizkariaren iraila-urriko alea. Hainbat kontu interesgarri dakartza:
Itziar Ituñori eta Amaia Ruizi elkarrizketak; erreportajeak (Arteagako gaztelua ezagutzen; usoak, mezulari; Lauren Bacall, labur-labur; Iruñean, udal haur eskolak euskaraz, noiz?); komikiak eta horoskopoa, denborapasak, albiste laburrak...
Harpidetza egin nahi? aizu.eus/harpidetu/
AIZU!, Euskara Eroso Bizitzeko eta euskaraz eroso irakurtzeko.
Ale honetan, Beñat Gaztelumendiri eta Oihana Vesgari elkarrizketak; Iruñean, gazte migratzaileak euskararantz; arrano beltza, zeruetan handi; udako barnetegiak; Franz Kafka hitz gutxitan; eta beste kontu mordoa: www.aizu.eus
AEK-ko ikasleek doan jasoko dute euskaltegian hilero bezala.
Etxean jaso nahi? Egin harpidetza: aizu.eus/harpidetu
On egin!
Indarrean dagoen euskararen plan estrategikoa ebaluatu eta hurrengo bost urterako plan berria diseinatzeko, maiatzaren 31n, batzar zabala antolatu zuen Busturiko Udalak Ahize-AEK hizkuntza aholkularitzaren elkarlanarekin. World Kafe formatuan antolatu zuten jardunalditxora hainbat herritar bertaratu ziren, eta parte hartzaileek hainbat ekarpen egin zituzten guztien artean plana josteko.
AROA izena izango du bost urterako plan horrek, eta busturiarrek besteak beste, familia transmisioan, arlo sozioekonomikoan, euskalduntzean, eta aisian eta kirolean eragin behar dela azpimarratu zuten. Giro ederrean amaitu zuten jardunaldia bertaratutakoek, pozik eta ilusioz beterik.
AEK-KORRIKAren ordezkariek Ibilbideari Elkar saria jaso dute gaur, Elkar Fundazioko lehendakari Joxemari Sors Bagüesen eta idazkari Jon Jaka Auzmendiren eskutik. Horrela eskertu eta goraipatu du Fundazioak AEK-KORRIKAk egindako lana; aldi berean, “saria bide beretik jarraitzeko akuilu” izatea espero duela adierazi du.
Saria AEK-KORRIKAri zergatik eman dioten azaldu du Jaka Auzmendik, AEKren sorrera Frankismoaren garaian sortu zen euskararen aldeko aldeko mugimendu zabalaren ondorioetako bat izan zela gogoratuz: “Baldintza zailetan, eta ia hutsetik abiatuta, heldu euskaldunak alfabetatzeko eta euskalduntzeko herriz herri sortu ziren gau eskolak koordinatzeko antolatu zen AEK, 70eko hamarkadan, Euskal Herri zabaleko gau eskolak eta euskaltegiak bilduz bere barne”. Halaber, baieztatu du AEKk “instituzioen behar bezalakoa ezagutzarik gabe” aritu behar izan zuela 80ko eta 90eko hamarkadetan: “Lan baldintza egokien gabeziari militantziaz, ilusioz eta ahalik eta profesionaltasun handienarekin erantzun zion AEKk, bere xedea lortzeko ahaleginari uko egin gabe”.
KORRIKAri ere egin dio aipamena Jaka Auzmendik: “Milaka lagun euskaldundu da AEKko euskaltegietan, eta milaka lagun hurbildu da euskarara eta euskararen aldeko ekimenera AEKren lanari esker, tartean 1980tik antolatzen duen KORRIKAren eskutik. Ekarpen handia egiten dio, ez bakarrik helduen euskalduntzeari, baita euskararen normalizazioari ere”. Hala, Korrikaren “indar handiko irudia” azpimarratu du Elkar Fundazioak: “Era guztietako jendea elkarrekin ari da korrika, eta lekukoa eskuz esku pasatzen doa. Irudi horren bidez erakusten da euskaren normalizazioak denon beharra duela, denon artean elkarrengandik hartuz eta elkarri emanez lortuko dugula Euskal Herriko biztanle guztiak euskaraz bizitzea. Hori da AEKren lanak urteotan erakutsi duena, euskararen normalizazioa ezin baita sinplifikatu eta mugatu haurren eremura”.
AEKren eta KORRIKAren izenean, Artezkaritza Kontseiluko Aize Otaño Lizarradek eta KORRIKAren koordinatzaile Ane Elordi Alburquerquek hartu dute hitza, hurrenez hurren. Biek ala biek eskertu dute saria, “euskara eta euskal kulturaren garapena” helburu dutenen eskutikjasotzea“ ohore izugarria” dela adieraziz. Era berean, eskerrak eman dizkiete “AEKren sorreratik erakundean izan diren kide, euskalgintzako bidelagun, eragile, norbanako euskaltzale, ikasle eta gainerako guztiei, eurak guztiak gabe AEKrik ez litzatekeelako. Sari hau guztiona da: izan zirenena, garenona eta izango direnena”. Bestalde, Elordik gaineratu duenez, “denok egiten dugu KORRIKA, denok gara KORRIKA. Ezin jakin zenbat eskuk besarkatu duten lekukoa euskararen alde, baina ehunka mila izan dira, seguru. Eta den-denek egin dute hizkuntza berreskuratzearen aldeko hautua”. “Orain arteko bidetik” jarraituko dutela erantsi du, euskararen aldeko kontzientzia suspertzen: “Sari honek bide hori urratzeko indar handiagoa ematen digu”.
Elkar argitaletxearen Adunako egoitzan egin den sari-emate ekitaldi berean jaso du Joseba Jaka Beka Josu Goikoetxea idazleak. Poesia irakurraldi musikatuarekin amaitu da ospakizuna, Oihane Jaka eta Xabier Zeberioren eskutik.
Euskaraz Koop. S.ren Estatutu Sozialetako 31. eta 32. artikuluetan xedatutakoari jarraituz, Artezkaritza Kontseiluak Euskaraz Koop. S.ren Ohiko Batzar Orokorrerako deialdia egin du.
Eguna 2024ko ekainaren 28a
Tokia: AGURAINgo HARRESI Aretoa
Ordua: Lehen deialdia 9:30ean.Bigarren deialdia: 10:00etan
GAI ZERRENDA
Lehena.- Akta onartzeko bi bazkide eta batzarreko idazkaria izendatzea.Bigarrena.- Euskalgintzaren Kontseilua. (Lan ildoen aurkezpena)Hirugarrena.- Kudeaketarekin lotutako zenbait proposamen (24-25 ikasturterako z.o.-ak, 23-24 aurrebalantzea eta 24-25 aurrekontuaren aurreikuspena, egin beharreko ekarpenaren zenbatekoa, Korrika...)Laugarrena.- Kontu ikuskaritza aukeratzea.Bosgarrena.- Barne-araubideko erreglamendua.Seigarrena.- Sozietate organoak: Artezkaritza-kontseiluaren berritze partziala.Zazpigarrena.- Ahalmena ematea Artezkaritza Kontseiluko lehendakariari eta idazkariari Batzar Nagusian hartu diren inskribatu beharreko erabakiak notarioaren aurrean eskritura publikoan jasotzeko, hala badagokio, eta Euskadiko Kooperatiben Erregistroan inskribatuak izan daitezen egin beharreko izapideak burutzeko.Zortzigarrena.- Galde-eskeak.
OHARRA: Bazkideei jakinarazten zaie, Euskadiko kooperatiben legearen 24.4 eta 78.1c artikuluetan zedarritutakoarekin bat etorriz, bazkide guztiek dutela eskura kooperatibaren egoitza sozialean eta barne sarean kooperatibaren dokumentazio ekonomikoa eta Barne-araubideko erreglamenduaren berrikusketa proposamena, batzarrean landuko den gainerako dokumentazioarekin batera.
Lehendakaria
Aitziber Balantzategi Ibargoitia.
Bilbon, 2024ko maiatzaren 21ean.
Euskaraz hitz egiteko eta bizitzeko aukerak eta baldintzak biderka daitezen, aktibatuta segitzeko dei egin dute Euskalgintzako eragileek.
Euskalgintzako eragile nagusien ordezkariek agerraldia egin dute gaur goizean Baionan. Eguna eta lekua ez dira ausazkoak: KORRIKA bukatu zen toki berean egin dute, 2025eko Euskaraldia hasteko zehazki urtebete falta dela probestuz. Horrela, euskararen aldeko bi ekimen jendetsuenak aldarrikapenez lotu dituzte, hizkuntza-politiketan eta euskararen erabileran jauzi egiteko, bultzada herritar indartsua behar dugula erreibindikatuz.
Agerraldian izan dira euskararen aldeko 30 gizarte erakundetik gora batzen dituen Euskalgintzaren Kontseilua eta euskalgintzako eragile garrantzitsuenen ordezkariak, besteak beste, AEK, Euskaltzaleen Topagunea, Euskal Konfederazioa, Euskal Herriko Ikastolak, Elkar, Berria, Elhuyar, Udako Euskal Unibertsitatea, Euskal Herrian Euskaraz, Maizpide Euskaltegia, Hezten Aisialdi Euskaltzalea, Karmel Aldizkaria, Konkolotx, Biga Bai, Mintzalasai eta Eusko Ikaskuntza.
Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusiak, Ane Elordi AEK-KORRIKAko koordinatzaileak eta Irati Iciar Euskaltzaleen Topaguneko lehendakariak adierazpen bateratu bat irakurri dute, eta besteak beste, honako mezuak zabaldu dituzte:
Idurre Eskisabel: “Herritarren bultzada ezinbestekoa da euskararen normalizazio eta biziberritzeak aurrera egingo badu, baina ez da aski. Euskararen normalizazioan aurrera egingo badugu ezinbestekoa da hizkuntza politiketan jauzi bat egin eta euskararen aldeko politika publiko sendoagoak indarrean jartzea”.
Ane Elordi: “Euskal hiztun izan edo ez izan, harro zabaldu dugu lau haizetara ekosistema bat eraiki behar dugula euskararen bueltan: euskal komunitatea, euskara ardatz duen komunitatea. Euskararentzat etorkizun hobea eraikitzeko adostasun zabala dugu”.
Irati Iciar: “Euskal Herri luze zabalean euskaraz hitz egiteko eta bizitzeko aukerak eta baldintzak biderkatzeko, gizarte aktibazioa eta herritarron indarra ezinbestekoak dira”.
ADIERAZPEN BATERATUA
Orain hilabete pasa, primadera hastearekin batera, milaka lagun bildu ginen hemen bertan, Baionako karriketan, Korrikaren azken urratsekin batera adierazteko euskararekin bat egiten dugula, euskaraz bat garela. Aurreko hamar egunetan beste hamarnaka mila lagunek kurritu zuten Euskal Herri osoa, asmo eta borondate berberez. Milaka lagun horien artean baziren euskaldun eta euskaltzaleak, baziren euskararen jabe ez izan arren hizkuntz berdintasunean sinesten dutenak… Herri harro bat ez ezik, gizarte adostasun zabal bat gorpuztu zen, euskararen normalizazio eta biziberritzearen alde. Beste era batera esanda: euskararen normalizazioan aurrera egitea hizkuntz eskubideetan sakontzea denez, justizia soziala, gizarte kohesioa eta bizikidetza indartzearen alde.
Datorren urteko udaberrian, milaka herritarrek berriro ere adieraziko dute konpromiso bera: Euskaraldiarekin bat eginez euskaraz bizitzearen bizigarritasunean urrats bat emateaz gain, ale bat jarriko dute, erabileran indar eginez, euskararen normalizazio eta biziberritzearen alde.
Dudarik gabe, herritarren borondatea eta bultzada ezinbestekoa da euskararen normalizazio eta biziberritzeak aurrera egingo badu. Baina ez da aski. Euskara hizkuntza minorizatua da, eta, horrenbestez, hiztun komunitate minorizatua gara euskaldunok. Pentsa, gauden hiri honetan bertan, Lapurdi osoan, Baxenafarroa, Zuberoa eta Nafarroa Garaiko eremu handienean bezala, euskarak ez dauka ofizialtasun estatusik, nor izateko gutxieneko zorurik.
Eta, jakina da, gaur egun, gurea bezalako testuinguruetan, politika publiko sendoak direla minorizazio egoerak zuzentzeko ezinbesteko bitartekoa. Hau da, euskararen normalizazio eta biziberritzean aurrera egingo bada ezinbestekoa dela hizkuntz politika sendoak indarrean jartzea. «Arrainak ura, eta euskarak ekosistema osoa», esan zuen Garazi Arrulak hementxe, Korrikaren azken mezuan. Eta segitu: «Hizkuntzaren dimentsio guztiak izan ditzan hiztunak, gizartearen arlo oro busti beharko du hizkuntza-politikak (…) Euskarak hegemonia hartzeaz ari gara».
Esku artean dauzkagun erronkak alimalekoak dira. Oldarraldiaren agerpen hango eta hemengoak, batetik. Munduaren martxa azeleratuak hizkuntza minorizatuei zamatutako zailtasun berriak, bestetik. Ipar Euskal Herrian, adibidez, larrialdi linguistikoaren alarma joa dute jada, eta oroitarazi UNESCOk hizkuntzen erreprodukziorako ezarritako hiztun proportziotik behera direla. Hori zuzendu eta bideratzea da hizkuntz politiketan eman beharreko jauziaren oinarrietako bat.
Euskalgintza askotariko eta zabalak badu adostasunik honen inguruan: euskararen aldeko hizkuntz politikan jauzi bat behar dela erronka horiei erantzungo bazaie; politika publiko sendoagoak behar direla euskararen normalizazioan aurrera egingo bada. Korrika eta Euskaraldia lekuko, herritarren arnasa ere noranzko horretan dator. Baina arestian esan bezala, hori ez da aski. Arrulak hementxe aldarrikatu bezala, «hizkuntzaren auzia politikoa da, eta urgentziazkoa» Beraz, hemendik dei bat agintariei eta hizkuntz politiketan eragin indarra duten eragile politiko guztiei: aintzat har dezatela herritarren bultzada, eta eman ditzatela urrats sendoak euskararen normalizazio eta biziberritzearen alde, eta, horrenbestez, hizkuntz berdintasunaren, justizia sozialaren, gizarte kohesioaren eta bizikidetzaren alde.
Olatu berri bat
Euskarak hegemonia hartzeaz ari gara, euskara erdigunera ekartzeaz. 23. KORRIKAn, Euskal Herri harroa ikusi dugu; oztopo eta traba guztien gainetik euskararekin dugun konpromisoa aldarrikatu dugu. Harro adierazi dugu euskaraz bizi nahi dugula, bagarela nor eta euskarak ematen digula identitate hori, euskal komunitatearen parte egiten gaituela. Euskal hiztun izan ala ez, harro zabaldu dugu lau haizetara ekosistema bat eraiki behar dugula euskararen bueltan: euskal komunitatea, euskara ardatz duen komunitatea.
Euskararentzat etorkizun hobea eraikitzeko adostasun zabala dugu. Eta, aipatu bezala, premiazkoa da euskararen aldeko hizkuntza-politiketan jauzi egitea, euskararen normalizazioaren eta biziberritzearen alde.
Euskal Herri harroaren aldarriari jarraiki, norabide horretan arraunean jarraituko dugu. Euskararen normalizazioa xede, esparru guztietan lan egiten jarraituko dugu, alegia, ezagutzan, erabileran eta sustapenean. Hizkuntza-politiketan eragiten segituko dugu, erakundeen erantzukizuna delako euskaraz bizitzeko hizkuntza-politikak ezartzea eta bermatzea. Jakina, euskalgintzaren adostasun zabalaren adierazle, elkarlanean jarraituko dugu bidea urratzen. Eta horren guztiaren isla dira KORRIKA eta Euskaraldia bezalako ekimenak. Xedetzat dugu euskararen erabileran eta sustapenean eragitea, eta garenaz eta egiten dugunaz harro gaudelako, elkarrekin eta elkarlanean jarraituko dugu euskarak lotzen gaituen Euskal Herri harroa eraikitzen.
Euskal Herri luze zabalean euskaraz hitz egiteko eta bizitzeko aukerak eta baldintzak biderkatzeaz ari gara. Eta horretarako, gizarte aktibazioa eta herritarron indarra ezinbestekoak dira.
Euskararen erabilera erdigunean jarri eta urratsak egiteko tresna eraginkorra da Euskaraldia. Urtebete falta da laugarren edizioa hasteko, 2025eko maiatzaren 15etik 25era izango da, eta Euskaraldiak harro hartu du Korrikaren lekukoa; ehunka lagun buru eta bihotz ari dira lanean Euskaraldia bazter guztiak bustiko dituen olatua izan dadin. Edizio are eraginkorragoa izan dadin nahi dugu, jendeak euskaraz hitz egiteko leku eroso gehiago izan ditzan, kalean euskara gehiago entzun dadin, eta estres linguistikoa ahaztu dezagun 11 egunetan. Euskara biziberrituko bada, erabiliko dugulako izango da. Hiztun komunitateak euskararen alde egin dezakeen ekintzarik erradikalena euskaraz aritzea da; inertzien eta erresistentzien aurrean, korrontearen kontra, euskaraz aritzea. Euskararen aldeko politikei bultzada sendoena, inoren zain egon gabe, ahal bezainbeste euskaraz bizitzea da. Euskaraldian, milaka ahobizi eta belarriprestek gure hizkuntza ohiturak aldatuko ditugu, nork bere inertziak apurtuz, eta konfort eremuetatik mugituz.
Euskarak mugimendua behar du. Norbera dagoen tokitik mugituz, ingurukoak mugitzeko gai gara; eta elkarrekin mugituz, dena mugiarazteko gai. Euskarak mugimendu indartsu bat behar du, herriz herri eta auzoz auzo saretuko dena, eta Euskal Herri osoa artikulatuko duena. Euskarak nazio mailako ekimen masiboak behar ditu, denok batzen eta mugitzen gaituzten olatuak behar ditu, baita itsas korrontea sortuko duten aktibistak ere. Korrontea gizarte osoaren alde, denon alde jarri nahi dugu. Izan ere, aurrez esan bezala, euskararen normalizazioan eta biziberritzean aurrera egitea hizkuntz berdintasunean, justizia sozialean, gizarte kohesioan eta bizikidetzan sakontzea da. Honenbestez, segi dezagun aktibatuta, euskarari eta hizkuntza-politikei behar duten bultzada emateko.
Baionan, 2024ko maiatzaren 15ean
Elkar Fundazioak jakinarazi berri duenez, AEK-KORRIKAk jasoko du 2024ko ibilbideari Elkar Saria.
Elkar Saria 2016tik urtero ematen den saria da, eta haren helburua da Elkar Fundazioaren iritziz euskal kulturari ekarpen aipagarria egin duena nabarmendu eta saritzea. Fundazioak dioenez “Ibilbide osoa saritzen da, ez momentu bateko ekarpena”; eta, horretaz gain, sariaren helburua bada “taldean egindako lana indartzea, norbanakoen gainetik”.
Argitaratutako ohar baten, horrela azaldu ditu Elkar Fundazioak AEKri saria emateko arrazoiak: “Euskal Herriko biztanle guztiak euskaraz eroso bizitzeko” xedea erdiesteko, “AEK-k lan baldintza egokien faltari militantziaz, ilusioz eta ahalik eta profesionaltasun handienarekin erantzun zien”. Hala, “milaka lagun euskaldundu da AEK-ko euskaltegietan, eta milaka lagun hurbildu da euskarara eta euskararen aldeko ekimenera AEKren lanari esker, tartean 1980tik antolatzen duen KORRIKAren eskutik”.
Izan ere, ekimen honekin ez soilik AEK erakundea; KORRIKA ekimena ere saritu nahi izan du Elkar Fundazioak: “AEK-k milaka eta milaka lagun euskararen aldeko mezua zabaltzera bultzatzen ditu KORRIKAren eskutik, euskararentzat itxaropena sortuz eta mezu argia zabalduz gizartean: euskara denona da eta haren etorkizuna guztion eginkizuna da”. Azken edizioko mezuan Garazi Arrulak adierazi bezala, “euskarak ekosistema osoa behar du eta hori lortze aldera egiten du lan egunero AEK-k”.
Maiatzaren 23an egingo da Elkar Sariak emateko ekitaldia Adunan, Elkar Fundazioaren egoitzan, 18:00etan. Ibilbideari Sariaz gain, Joseba Jaka beka ere emango zaio Josu Goikoetxea Gezuragari.
Maiatzeko AIZU! kalean: Olatz Arrizabalaga pilotariari eta Julen Axpe 'furgonologoari' elkarrizketak; Araba, historiaurreko guda leku; Orreagan, erromesen zaindari; AEKn, uda giroan; kultur albisteak; denbora-pasak eta beste kontu ugari!
AEK-ko ikasleek doan jasoko dute euskaltegian hilero bezala.
Etxean jaso nahi baduzu, egin harpidetza: www.aizu.eus/harpidetu
On egin!
AEK-ko ikasleek doan jasoko dute euskaltegian, hilero bezala.
Arabako enpresak euskarara gerturatzeko lanean jarraitzen du Lanabes egitasmoak, eta horren lekuko da martxoaren 11n Arabako Merkataritza Ganberan egin den Arabako Enpresen Foroa. Guztira 24 enpresek hartu dute parte bertan, eta horiek guztiek jaso dute lehen eskuko informazioa. Lurraldeko enpresetan zein eremu sozioekonomikoan euskara sustatzeko eskura dauzkaten tresnen inguruan hitz egin dute foroan, baina bertaratu diren kideentzako interes berezikoa izan da IRSE eta EDIREN enpresen solasaldia.
Horrela, Lanabes egitasmoaren babesarekin 2023ko irailean sortu zen Eskuara programa 50 langiletik gorako Arabako enpresetan euskara sustatzeko xedez ari da. Hain zuzen ere, Eskuara zerbitzuak eskaintzen duen doako aholkularitza jasotzen ari dira Irse eta EDIREN, eta horri esker ari dira hizkuntza irizpideak lantzen.
Arabako Enpresen Foroan azaldu ahal izan dute beren eskarmentutik zelako garrantzia duen enpresan euskara kudeatzen hastea.
Estitxu Sarachok EDIREN enpresaren izenean hitz egin du: “Lan giroa gaztelaniaz zegoen gure enpresan, baina belaunaldi berriek euskaraz hobe identifikatzen genuen elkar; garrantzitsua izan da lanketa egiten hastea”. Psikoterapiako kooperatiba bat da EDIREN, eta pertsonekin aritzen diren heinean hizkuntzak euren lan-tresnak direla esan du Sarachok. “Orain arte lan asko geneukan eginda, baina ordenatzea falta zitzaigun; eta orain hizkuntzak modu kontzientean erabiltzen hasteko bidea hasi dugu”. Dionez oinarri komun batzuk jartzeko lagundu die prozesu horrek.
Esku-hartze sozialen arloan aritzen den kooperatiba da Irse Araba, eta bertako ordezkari moduan hitz egin du Ane Agirrek. EDIREN kooperatiban gertatzen den moduan, orain arte hainbat eremutan euskarazko eskaintza bazeukaten, baina kontu puntualak ziren: “Euskara gure erakundean txertatu nahi genuen, baina modu ordenatuan egin nahi genuen”. Horregatik ari dira hizkuntza irizpideak lantzen Eskuara programarekin. Zerbitzuak orientazioa eskaini diela azaldu du, eta horrek berarekin ekarri duela lasaitasuna. Aurrera begira barrura begirako komunikazio asko aldatuko direla aurreikusi du, batez ere belaunaldi berriak elebidunak izango direlako, eta horrek “bilerak pixkanaka gehiago euskaraz” izatea ekarriko du. Hizkuntza irizpideen dokumentua lantzen ari dira eurak ere, eta etorkizunean ziurtagiriren bat lortzea espero du Agirrek.
Enpresetan halako lanketak egiteko, ordea, erakunde publikoek hainbat laguntza eskaintzen dituzte. Arabako Foru Aldundiak, Gasteizko Udalak eta Eusko Jaurlaritzak lankidetzan elikatzen duten LANABES ekimenetik, esaterako, hizkuntza aholkularitza eskaintzen dute. Bestalde, Eusko Jaurlaritzak ere enpresetan euskara sustatzea helburu duten proiektuak finantzatzeko laguntza ekonomikoak eskaintzen ditu Lanhitz programaren bidez. Arabako Enpresen Foroan elkartu diren 24 enpresetako ordezkariek horien inguruko xehetasun teknikoak jaso dituzte erakundeetako ordezkarien ahotik.
EUSKARAK ENPRESAN IZAN BEHAR DUEN LEKUA ZEHAZTEN
Arabako Enpresen Foroan esperientzia positiboak entzuteaz gain, lan egiteko tartea ere egon da. Zazpi taldetan banatu dira bertaratutako enpresak, eta denen artean hausnarketa egin dute adosteko Arabako enpresetan euskarak zein leku eduki beharko lukeen. Aurreko foroan hasi zuten lanketa hori, eta oraingo honetan jarraipena eman zaio orduan esandakoak osatuz. Horrez gain, Arabako enpresetan euskara txertatzeko adibide positiboak ere jaso nahi izan dituzte.
AHIZE-AEK hizkuntza aholkularitzak urteak daramatza Oarsoaldea Garapen Agentziarekin elkarlanean, besteak beste, Enpatikonomia jardunaldia antolatzen. Jardunaldi horietan, ingurua eta ingurukoak kontuan hartzen dituen ekonomia inklusiboa sustatu nahi da. Talentuaren erronka eta lanaren zentzua izango dira 4. edizioko mintzagai nagusiak
Aurtengo jardunaldia martxoaren 15ean izango da Oiartzungo Zinealdean, goizeko 09:00etan hasita. Jardunaldiak lanaren zentzua eta talentuaren erronka izango ditu ardatz. XXI. mendeko enpresek duten arazo nagusietakoa bati helduko zaio, eta hitzaldiak, mahai-inguruak eta praktika onak baliatuz, talentua nola sortu, garatu, elikatu, eutsi, zaindu, erakarri… ikusi ahal izango da. Hizlarien artean izango dira Euskal Herriko, Deustuko eta Mondragon unibertsitateetako ikerlariak; GFA, SPRI, ADEGI eta Olatukoopen ordezkariak; Lanbide Heziketako irakasleak, gazteak eta sindikalistak; Bai Euskarari Elkartea, Erakidetuz lantaldea eta praktika onak azalduko dituzten enpresak: Fundiciones Aizpurua, ABB-Niessen, Salto eta Oreka IT.
Jardunaldia euskaraz izango da eta hain zuzen ere, euskara eta hizkuntzen kudeaketa egokia talentua erakartzeko eta zaintzeko tresna izan daitekeela azalduko dute, besteak beste (Ikus egitaraua). Jardunaldiaren amaieran, halaber, aitortza berezia egingo zaie euskara normalizatzeko era bateko edo besteko urratsak egin dituzten eskualdeko enpresei.
Bertaratu nahi baduzu, eman izena!
Jardunaldia streaming bidez ikusi ahal izango da EITBren laguntzarekin. Ikusi nahi baduzu, egin ezazu esteka honen bidez.
Jardunaldiaren aurretik, galdetegi digital anonimo bat sortu da lanbide heziketako ikasleek, langileek eta herritarrek, oro har, lanaren zein alderdi baloratzen duten gehien ezagutzeko. Galdetegia oso laburra da eta anonimoa da (Bete galdetegia).
Horretaz gain, talentuari eskainitako web atala sortu da Oarsoaldaren web gune nagusiaren barnean. Web horrek gaiari buruzko topaleku izan nahi du enpresentzat eta gaiari buruzko interesa duten banakoentzat; artikuluak, hausnarketak, lan akademikoak, liburuak, hitzaldiak, audioak, bideoak eta abar aurkitu ahal izango dituzte bertan. Nahi duen orok zabalik du bertan parte hartzeko aukera eta, hala, atal hori elikatzen laguntzekoa.
Azkenik, jardunaldiaren ondotik, apirilaren 19an, gaiari buruzko lan-ondoko bat antolatuko da. Gaiaren inguruan hizketan eta hausnarrean jarraitu nahi duten pertsona eta eragileei zabalik egongo da. Modu hurbilago eta informalago batean solasean aritzeko aukera emango du ekitaldiak eta eskualde honetarako ideiak, ildoak eta elkarlanak josteko aukera eman dezakeela sinetsita daude agentziako arduradunak. Ahize AEK-ko teknikariek dinamizatuko dute saioa.
Gora Emakumeen Nazioarteko Eguna!
Euskararen aurkako oldarraldiari aurre egiteko bihar, hilak 6, elkartaratzea egongo da Foru Jauregiaren aurrean, Bizkaiko Foru Aldundiko 227 lanposturen egonkortze, promozio eta esleitze prozesuak baliogabetu dituztelako, euskararen ezagutza eskatzea «diskriminatzailea» dela iritzita.
Euskara eskatzea soilik da “gehiegizkoa”
Beste behin, lanpostu publikoen % 100ean gaztelania derrigorrezkoa bada ere, epaileen arabera euskara eskatzea soilik da “gehiegizkoa”. Administrazio publikoan euskaldunon hizkuntza-eskubideak etengabe urratzen diren arren, lanpostu batzuetarako euskararen ezagutza ere eskatzea elebakarrekiko “diskriminatzailea” da. Eta derrigortasun indizearen interpretazio murriztaile honen bidez, kristalezko sabai bat ezartzen zaio euskararen normalizazio prozesuari, hizkuntza-berdintasuna hautsiz eta orain arte ezagutu dugun euskararen ofizialtasuna bera kolokan jarriz.
Sententzietan, epaileek baieztatzen dute Bizkaiko Foru Aldundian herritarren hizkuntza-eskubideak erabat bermatuta daudela, nahiz eta datuek kontrakoa erakusten duten. Izan ere, Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jasotako kexa ugariek aurkakoa adierazten dute: sail ezberdinetako arreta presentzialean zein telefonikoan euskaraz egiteko ezintasuna, gaztelaniaz hitz egitera behartzea, kartelak, gidak eta dokumentazioa soilik gaztelaniaz jartzea, herritarraren hizkuntza-hautua errespetatu gabe gaztelaniaz zuzentzea, eta abar luze. Hizkuntza-eskubideak, gainera, ez dira administrazioarekiko harreman hutsetara mugatzen, ezin baita ahaztu langileek euskaraz lan egiteko duten eskubidea.
Azkenik, azpimarratu behar da sententzia hauek lanpostuak egonkortzeko fasean dauden 227 langile kaltetzen dituela; beraz, oldarraldi judizialak herritarren eskubideei ez ezik langileen eskubideei ere kalte egiten die.
Elkarretaratzearekin bat egiteko deia
Euskalgintzaren Kontseiluak bere babesa adierazi dio Bizkaiko Foru Aldundiari euskararen normalizazio prozesuaren aurkako eraso honen aurrean helegitea jarri eta prozesua azken bururaino eramateko. Era berean, Hizkuntza Eskubideen Babeserako Protokoloa oinarri, sententziak salatzeko elkarretaratzea deitu dute ELAk, LABek eta Kontseiluak martxoaren 6an 12:00etan Bizkaiko Foru Aldundiaren egoitza nagusiaren aurrean (Kale Nagusia 25, Bilbo), eta parte hartzera deia egiten die hizkuntza-eskubideen defentsan sinesten duten gizarte eragile, alderdi politiko, sindikatu eta norbanako guztiei.
AEK-k ere bat egiten du deialdiarekin.
Azkenik, euskararen aldeko hizkuntza-politiketan jauzi bat egiteko akordio soziopolitiko zabal baten beharra eta norabide horretan lan egiteko konpromisoa azaldu du Kontseiluak.
Bete etxeko despentsa urte guztirako Nafarroa hegoaldeko oliba-olio birjina estra bidoiekin eta kontserba, pasta, arroz, lekale eta ardo sortekin. Auzolanari esker, zure herrian ekoizlearen etxean duen prezio berean!
Egin zure eskaria www.errigora.eus webgunean, eta eutsi gureari!
Olioaren prezioen eromena jasateko zaila izateaz gain, ulertzeko ere ez da erraza. Merkatu logika nagusiak agintzen du bazter guztietan. Ez da gaurkoa logika global hau. Azken hamarkadetan, ondorio adierazgarriak ekarri ditu nafar erdi eta hegoaldeko nekazaritzan ere, gainbehera larrian utziz. Urrun baino urrunago gaude herri bezala ditugun elikadura beharrak aseko lituzkeen ekoizpenetik.
Logika horrek guztiok harrapatzen gaitu. Errigoraren komunitatea ere bai, jakina! Bizi ditugun kontraesanak norbanakoarenak baino komunitatearenak direla sinetsita, onartu eta aurre egitea ere taldean egitea eraginkorragoa delakoan gaude.
Gure ibilbide luze-laburrak hori erakutsi digu. 10 urte bete-bete hauetan bestelako bideei ekiteko gaitasuna dugula. Hamargarrenez, ekoizlearen jatorrizko prezioan, euskaraz etiketatuta eta auzolanean ehundaka herritan gauzatu eta haziz joan den bestelako ekoizle-kontsumitzaile hartu-eman hauxe bera da erakusle argia.
Ikusi dugu gainera, ametsak egi bihurtzea posible dela eta duela urte batzuk asmo hutsak genituenak errealitate ukigarri ditugula honezkero. Eta ikusmiran baditugu amets berriak, atzera baino aurrera begira jarri garen udaberri bezpera honetan. Eutsi diezaiogun bada gureari, egin dugun, egiten ari garen eta egiteko dugun bideari. Gure zailtasun, ahal eta ametsen bideari.
Ostegunean (otsailak 22) AHIZEren Landue egitasmoaren online foroa egin zen, eta euskara enpresetan sustatzeko dirulaguntzen berri eman zuten.
Durangaldeko 30etik gora eragilek, enpresek eta erakundek hartu dute parte bertan. Euskara Durangaldeko eremu sozioekonomikoan sustatzeko proiektua da Landue, eta 2023az geroztik arlo horretako informazioa partekatzeko foroak egiten ari da. Hitzorduan gai ugari landu ziren, baina enpresentzako interesekoena izan zena dirulaguntzen ingurukoa izan zen. Izan ere, enpresetan euskara sustatzeko laguntza ekonomikoa eskaintzeko programak dituzte Bizkaiko Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailak, eta erakunde bakoitzeko arduradun batek horien inguruko informazioa eskaini zuten. Aldundiko Nestor Atxikallende teknikariak azaldu zuenez, 20.000 euroko aurrekontua izan dute 2023ra arte, baina urte hartan aurreikusitakoaren bikoitza banatu zutenez, aurten partida hori 50.000 euroraino handitu dute. Iaz Bizkaiko 25 enpresei eman zieten laguntza ekonomikoa. Aldundiaren dirulaguntzak eskatzeko epea zabalik dago, eta martxoaren 15era arte dago horietara aurkezteko aukera.
Atzo (otsailak 21) Bizipoza eskolaren ekitaldian parte hartu genuen, proiektua gertutik ezagutzeko aukera izan genuen AEKideok, eta gida didaktikoen berri izan genuen. Horretaz gain, AEkri aitortza berezia egin zioten, eta Bizipoza kutxa jaso genuen.
AEK hezkuntza inklusiboaren alde, Bizipoza Elkartearen bazkidea da, KORRIKAn euskararen eta inklusioaren alde harrotasunez zipriztintzeko ditugu Euskal Herriko txokoak!
Eskerrik asko, Bizipoza elkarteko lagunak!