Aza
Azaroak 25
2021-11-25
Emakumeon* aurkako biolentziak baditu mila aurpegi, hamaika forma. Leku eta espazio guztietan dago presente.
Gainera, etengabe, indarkeria horren ardura eta errua emakumeon gain jarri gura izan dituzte: mozkortzeagatik, gauez kalean bakarrik ibiltzeagatik, gure emozioak erakusteagatik, lanean kasu egin diezaieten exijitzeagatik, haserretzeagatik, ustez probokatzeagatik... Emakumeon* gorputzak emakumeonak dira, beti!: parrandan, etxerako bidean, ohean, lantokian, etxean, kirola egiten, kalean edota bileretan, edonon! Hortaz, nori egotzi behar zaio biolentzia horren gaineko ardura osoa? Bestela esanda: nork hartu behar du erantzukizuna bere gain, ERASOTUAK ala ERASOTZAILEAK?
Bada ordua gizonek beren ardura onartzeko, erasotzaileek beren ardura har dezaten! Erasotzaileak eta haiek babesten dituztenak dira arduradun bakarrak.
Beraz, dagokigun lekutik, eskatzen dizuegu sexismoaren aurkako jarrera irmoa har dezazuen. Erasotzaileen lagunak izanik ere, ez zaitezte izan sekula konplize; are gehiago: har iezaiezue kargu, dudarik gabe. Gizonok, erasoak soilik besteen kontuak balira bezala ikusi ez ezik, zeuen jarrerak aztertu eta eguneroko gertaerez hausnartu ere egin behar duzue.
Nahiz eta eraso sexisten aurrean beldurra erraietaraino sartu, argi utzi nahi dugu ez dugula gehiagorik onartuko. Egoera izugarria izanik ere, ahaldundu gaitezen eta joka dezagun irmo: zaindu dezagun elkar.
Ez dugu eraso bakar bat ere gehiago onartuko.
Aza
22. KORRIKAk Amurrio eta Donostia lotuko ditu, euskara hitzetik ekintzara eramateko
AEK-k antolatuta, Euskal Herri osoa zeharkatuko du 22. KORRIKAk 2022ko martxoaren 31tik apirilaren 10era bitartean. «HITZEKIN» da hautatutako leloa, AEKren esanetan, «euskara HITZetik EKINtzetara eramateko unea delako». Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoak omenduko ditu KORRIKAk edizio honetan, «beren ibilbidean adierazi duten konpromisoagatik eta ekinagatik».
KORRIKAren 22. edizioa aurkeztu dute AEK eta KORRIKAren arduradunek gaur, azaroaren 17an, Donostiako San Telmo museoan egindako agerraldian. 2022ko martxoaren 31tik apirilaren 10era bitartean, Euskal Herri osoan barrena ibiliko da euskararen aldeko lasterketa erraldoia, Amurrio abiapuntu eta Donostia helmuga hartuta. 11 egun izango dira, eta 2.500 kilometro inguru burutu ostean, Gipuzkoako hiriburuan bertan jakingo da KORRIKAren sekreturik handienetakoa: lekuko barruan milaka kilometro egin dituen mezua.
Alizia Iribarren AEKren koordinatzaile nagusiaren esanetan, «egun, oraindik, KORRIKAk jaiotzetik izan dituen bi helburuek oso bizirik diraute: euskararen aldeko kontzientzia suspertzea eta euskaltegien eguneroko lana indartzeko dirua biltzea». Lehendabizikoaren gainean, Iribarrenek hau gehitu du: «AEKn jakitun gara pandemiak errotik ezabatu duela euskara plazatik zein askoren bizitzatik; eta, beraz, oso garrantzitsua iruditzen zaigu KORRIKAk dakarren euskararen aldeko uholdea berreskuratzea».
Bestetik, diru-bilketari dagokionez, eta aurrerapausoak eman diren arren, «Administrazioari dagokionez, euskaltegiei bideratutako baliabideak oraindik ez dira nahikoak», dio AEKren koordinatzaile nagusiak, «eta ezinbestekoa da Euskal Herri osoak nahitaezkoa duen helduen euskalduntzea bizkortzea eta inbertsioak areagotzea». Hori dela eta, 22. KORRIKAk jasoko duen dirua Euskal Herri osoko bere euskaltegiei laguntzeko baliatuko du AEK-k.
HITZEKIN
KORRIKAren beraren mamiari erreparatuta, Aitziber Balantzategi AEKren Artezkaritza Kontseiluaren lehendakariak eta KORRIKAbatzordeko kideak eman ditu azalpenak. «HITZEKIN da edizio honetako leloa. Hizkuntza bat hitzekin osatzen da, baina ekimenek eraikitzen dute hizkuntza baten komunitatea. Ekiteko ordua da: euskara hitzetik ekintzara eramateko unea». Hala dio 22. KORRIKAren mezuak. Aldekotasunik konpromisora jo behar dela dio Balantzategik, «eta konpromisotik erakunde orok urrats sendoagoak egin ditzan eragitera, jendartearen nahiei eta beharrei erantzuteko».
Horren adibide argia izan dira Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoak, KORRIKAren edizio honetako omenduak. Hala erabaki dute AEK-ko kideek, Balantzategiren esanetan, «beren 34 urteko ibilbidean adierazi duten konpromisoagatik eta ekinagatik; eta orainaldiari eta etorkizunari begira dauden eragileak direlako». Euskararen transmisiorako izan duten rolean ere jarri du azpimarra Balantzategik, «azken batean, haiek transmisioa goitik behera (guraso-ume) eta behetik gora (ume-guraso) landu dute, eta zuzeneko eragina izan dute ume eta guraso askok euskararen hautua egin dezaten. Haiek, haien hitzekin, euskarari ekin zioten, eta eutsi egin diote».
Aza
EUSKARAZ KOOP. S.ren Batzar Nagusi Berezirako deialdia (zuzenketa)
Euskaraz Koop. S.ren Estatutu Sozialetako 31. artikuluan xedatutakoari jarraituz, Artezkaritza Kontseiluak Euskaraz Koop. S.ren Batzar Nagusi Berezirako deialdia egin du.
DEIALDIA
Eguna 2021eko abenduaren 16a
Tokia: GASTEIZko Judimendiko Auzo Elkartea
Ordua: Lehen deialdia 10:00ean.
Bigarren deialdia: 10:30etan
GAI ZERRENDA
Lehena.- Batzarreko idazkaria eta akta onartzeko bi bazkide izendatzea.
Bigarrena.- Estatutuen 57. artikuluaren berridazketa proposamena aztertzea eta hala balegokio, aldaketa proposamena eta testu bategina onartzea.
Hirugarrena.- 2021-2022 ikasturtean erreserba funtsa hornitzeko bazkideen nahitaezko ekarpena. Zenbatekoa eta prozedura onartzea.
Laugarrena.- Galde-eskeak.
OHARRA: Bazkideei jakinarazten zaie, Euskadiko kooperatiben legearen 24.4 eta 78.1c artikuluetan zedatutakoarekin bat etorriz, bazkide guztiek dutela eskura kooperatibaren egoitza sozialean eta barne sarean estatutuen egokitzapen proposamenaren justifikazio-txostena.
Lehendakaria
Aitziber Balantzategi Ibargoitia.
Bilbon, 2021eko azaroaren 29an.
Aza
Hemen da azaroko AIZU!
Azaroko AIZU! iritsi zaigu! Askotariko gaiak oraingoan ere, eta tartean Maite Larbururi eta Iñigo Llopisi elkarrizketak; 'Guernica' Gernikara egitasmoa; AIZU!-k 25 urte bete zituenekoa; Kapilduiko radarra, eguratsaren behatzailea; mursien herria ezagutzen...
Hainbat eduki, denborapasa, komiki... irakurketaldi goxo bat eusakraz burutzeko!
Aza
Zenbait euskaltegitako ikasleen topaketa, Errigorari esker
Urr
Hiriguneetako gazteek euskarazko kulturarekin duten harremanaz hausnartuko da 'Igo bolumena!' jardunaldian
Hiriguneetako gazteak eta euskarazko kultura. Bi aldagai horien barruan sartzen denaz hausnartuko da abenduaren 2an Barakaldon. IGO BOLUMENA! Euskara. Kultura. Transmisioa. Ertzetatik jardunaldia izango da horretarako zita, eta Ahize-AEK-k bertan aurkeztuko du #Damolat unitate didaktikoa. Proiektuaren helburua argia da: hirigunetako gazteen artean euskararen eta euskarazko kulturaren transmisioa eta berrartikulazioa bultzatzea. Horretarako diseinatu dute unitate didaktikoa, eta behin jardunaldietan aurkeztuta, materiala doan jarriko zaie eskuragarri euskarazko kultura gazteen artean sustatzen diharduten eragileei: irakasleei, euskara zein kultura teknikariei, gazte teknikariei, erakundeei, gaztetxeei...
Unitate didaktikoaren lanketa Ahize-AEK aholkularitza zerbitzuak egin du --Ikastolen Elkartea ari da diseinu lanak egiten--, eta jardunaldiak ere eurek antolatu dute, erakunde publikoen babesarekin. #Damolat proiektua diruz lagundu du Bizkaiko Foru Aldundiak, eta IGO BOLUMENA! jardunaldiak, berriz, honako instituzioen laguntza jaso du: Barakaldoko Udalarena, Bizkaiko Foru Aldundiarena eta Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika sailarena.
Jardunaldia gaur goizean aurkeztu da Barakaldoko BIC Bizkaia Ezkerraldean zentroan, eta proiektuaren parte izan diren eragile denetako ordezkariak izan dira bertan: Miren Dobaran (Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika sailburuordea), Xabier Arauzo (Bizkaiko Foru Aldundiko Euskara zuzendaria), Iratxe Foces (Barakaldoko Euskara zinegotzia), Alizia Iribarren (AEK-ko koordinatzaile nagusia) eta Naroa Jauregizuria (Ahize-AEK-ko aholkularia eta proiektuaren arduraduna).
ERTZETATIK EUSKARA ETA EUSKARAZKO KULTURA SUSTATU
IGO BOLUMENA! jardunaldiak helburu argi bat izango du: euskararen erdigunetik urrun egon daitezkeen eremuetako gazteen inguruan hausnarketa egitea. Euskararen ertzean dauden horiei euskarazko kultura ikusgarri egiteko gakoak zein izan daitezkeen bilatzea, hain zuzen. Horregatik defendatu du Naroa Jauregizuriak bolumena igo behar zaiola euskarari eta euskarazko kulturari: “Bilbo Handian, jende asko euskararen ertzetan bizi da euskararen mundua alboan izan arren; ikusezina, entzunezina, sentiezina edo oso lausoa zaio, eta proiektu honen bidez kanalak topatu eta eraiki nahi ditugu euskararen bolumena igotzeko”.
Jardunaldietan ertz ugari landuko dira. Eduardo Apodaka eta Irati Agirreazkuenaga EHUko ikerlariek, hasteko, marko orokorrean kokatuko dute gazteak eta periferia zer den definituz; Iratxe Retolaza EHUko ikerlariak, bestalde, hezkuntza sistemaren erronkak non dauden kokatuko du, eta ondoren, Euskal Herriko hiru eremu administratiboetako hezkuntza sistemako ordezkari banak gogoeta partekatua egingo dute.
#Damolat unitate didaktikoa aurkeztuko dute ostera Ahize-AEK-k eta Ikastolen Elkarteak. Horrekin batera, gazteen artean euskarazko kultura transmititzeko lan egiten duten proiektu gehiagoren berri ere emango da. Ertzetako gazte sortzaileek ere euren ikuspegia plazaratuko dute. Bertan izango dira Beñat Rodrigo ‘Kiliki Fresko’ musikaria, Iholdi Beristain abeslari eta aktorea, eta Sara Nieto abeslari eta aktorea.
Jardunaldiak amaitzeko, ikasleen kultura eta hizkuntza identitateak izan duen bilakaeraren berri emango dute Letizia Garcia Mondragon Unibertsitateko ikerlariak eta Itsaso Junquera Huhezi irakasle eskolako irakasleak. Azkenik, irakaskuntzaren arlotik hausnarketa kritikoa bultzatuko da.
Transmisioarekin kezkatuta dagoen orori bideratuta egongo da Barakaldon egingo diren jardunaldia. Miren Dobaranek, hain zuzen, horien guztien arteko elkarlanaren beharra azpimarratu du: “Jardunaldietan landuko da nola hobetu euskara eta euskal kulturaren transmisioa, gazteen motibazioak, interesak… Euskaraz sortzen ari diren periferiako gazteen esperientziak landuko dira. Eta uste dut eraldaketa sakon bat egin behar badugu, sarean lan egin beharko dugula hezkuntza munduak, kultur eta euskara teknikariek, gizarte eragileek eta erakundeek, eta gazteen beharrizanetara egokitzen diren programak bultzatu. Gaur egun beraiek bilakatu behar ditugu sortzaile eta asmatu behar dugu beraien sorkuntzak zabaltzen eta hedatzen”.
BILBO HANDITIK EUSKAL HERRIKO BESTE ERTZETARA
Naroa Jauregizuriak ikerketa Bilbo Handiko ikastetxeetan egin zuen, eta hortik abiatutako unitate didaktikoarekin pilotajea egiten ari dira egun Barakaldoko Minas institutuan. Baina proiektuak badauka Barakaldoko ertzetik Euskal Herriko beste ertzetara zabaltzeko helburua. Hala azaldu du Alizia Iribarrenek gaur goizeko prentsaurrekoan: “#Damolat proiektuarekin, lehendabiziko hazia Barakaldon jarri da, baina AEK Euskal Herri osoan aritzen da, eta guztiz konbentzituta gaude beste leku askotara eramateko moduko egitasmoa dela, eta honek segida eduki behar duela. Beraz, horretarako konpromisoa jendaurrean hartzen du AEK-k, hemen eta orain”.
Xabier Arauzok, bere aldetik, egungo errealitatera egokitzeko beharra aldarrikatu du, gazteen egunerokoa aldakorra baita: “Errealitate aldakorrean bizi dira gazteak, eta euskararen kulturaren transmisioa eragiten duten faktoreak ere aldakorrak dira. Bada, testuinguru horretan kokatzen da proiektu hau, izan ere, aurrera eramaten ditugun ekimenak errealitate aldakor horretara egokitu behar dira”.
ZERGATIK DU GARRANTZIA PROIEKTUAK?
Une honetan kezka handia pizten duen gaia da. Euskal Herriko gazte gehienek dakite egun euskaraz, eta lorpen hori hezkuntzaren eskutik etorri da. Are gehiago, hiriguneetako gazteen ezagutza izugarri handitu da. Bilbo Handiko gazteen artean euskararen ezagutzak azken hiru hamarkadetan izan duen gorakada aski adieerazgarria da, Mapa Soziolinguistikoko datuetan oinarrituz gero: 1986an 5-24 urte arteko biztanleriaren %10,5a zen euskalduna, eta 2016an %76,5. 66 puntu egin du gora ezagutzak.
Euskararen erabilerak, kontrara, ez du aurrera egiten: kale erabileraren 2016ko neurketaren arabera, 2-14 urte artekoen %4,5ak erabiltzen zuen euskara Bilbon, eta 15-24 artekoen %2,6ak. 2011eko neurketarekin alderatuz gero, bi adin tarteetan ia bi puntu egin zuen behera erabilerak.
Errealitate horrek bultzatu zuen Naroa Jauregizuria ikerketa egitera. Bilbo Handiko lau ikastetxetako ikasleekin egindako lanketatik baieztatu ahal izan zuen euskarazko kulturaren transmisioan etena dagoela haurtzarotik gaztarorako saltoa egiten denean. Oinarri horrekin eta ikasle horien ekarpenarekin, unitate didaktikoaren hezurdura osatu zuen Ahize-AEK-ko aholkulariak. “Euskarazko kulturaren transmisioan dagoen eten horretan eragiten saiatzeko ahalegina da #Damolat”.
Arlo horretan eragiteko asmoz hartu du parte jardunaldietan Barakaldoko Udalak ere, Iratxe Focesen hitzetan: “Gure kaleetan euskararen erabilera bultzatzeko, Barakaldoko Udaletik euskararen sustapenean eta normalizazioan lan egiten dugu hainbat eremutatik. Horietako bat da kulturaren arloa, eta euskararen normalizazioa lantzen da kulturaren bidez”.
IZEN EMATEA
Azaroaren 26ra arte egongo da zabalik izen ematea, doan, helbide honetan
Informazio gehiago jardunaldiaren blogean.
Urr
Hemen da Errigora!
Urriaren 23an, larunbatarekin, eta ohiko Ablitaseko auzolanarekin batera, Euskarari Puzka kanpaina abian jarri zen. Aurten ere 3 saski izanen da eskuragarri eta saski hauen salmentaren %25a euskalgintzako proiektuetara bideratuko da.
Saski hauei esker, Errigora jaio zenetik, 2013tik, 1.400.000 euro baino gehiagoko ekarpena bideratu da Nafarroako hegoaldean herritik jaiotako egitasmoak sustengatzera, gure kasuan ikasleendako bekak sortzeko erabili dugu ekarpenaren zati bat.
Esan bezala, udazkeneko kanpaina honetan 3 saski izanen da: saski beltza (55€), Errigoraren saski klasikoa, saski berdea (65€), ekologikoa, eta saski zuria (75€), berezia. Aurten, saski bakoitzean egutegi bat gehituko da, Errigoraren eta Agerraldiaren argazkiak eta informazioa jasoko dituena.
Herriak egiten du herria!!
Urr
KORRIKA-AEKren Kultur sorkuntzarako beka
AEK-k, KORRIKA kulturalaren bidez, lan bat sarituko du bi urterik behin; euskal sortzaile ororentzat izango da, diziplina anitz edo bakarra barnebil dezake, eta lanaren emanaldiek agertoki edo plaza batean aurkezteko modukoak izan behar dute.
Bekaren xedea da euskal kulturaren baitako sormen-lanak bultzatzea, eta, 23. KORRIKAtik aurrera, KORRIKA kulturaleko ekitaldi nagusia taxutzea.
Beka 23.000 eurokoa izango da, eta 23. KORRIKAko kulturaleko egitarauaren barruan aurkeztuko da, 2023ko azarotik 2024ko apirilera, hain zuzen.
Bekaren ezaugarri guztiak dagoeneko eguneratu dira www.korrika.eus webgunean, eta proposamenak 2021eko urriaren eta 2022ko urtarrilaren artean aurkeztu beharko dira.
Urrats hau eginda, hemendik bi ediziotara begira jarriko gara: batetik, kultur sorkuntzari beste bultzada bat emateko; bestetik, KORRIKAko kultur eskaintza guztiz berritzeko. Hori dela eta, tartean izango den edizioa, 22. KORRIKA, 2021eko azaroan aurkeztuko dugunez, kultur eskaintza beste era batean osatuko dugu, elkarlana bultzatuz, Euskal Herrian abian izango diren sorkuntza-lanak KORRIKAn ere sustatuz eta leku gehiagora eramanez.
Urr
AEKn, ikasturte berria abian
Aste honetan, AEKn abian jarri dira 2021-2022 ikasturteko ikastaroak, eta, oro har, oraindik ere izena eman daiteke urrian zehar.
Hauek dira AEKn euskara ikasteko aukerak:
-
Euskaltegietan, aurrez aurreko taldeak: ohiko euskalduntzea eta mailak egiaztatzeko ikastaroak.
-
Autoikaskuntza euskaltegian.
-
Eredu konbinatua, aurrez aurreko eskolak eta autoikaskuntza uztartuta.
-
Online ikastaroak.
-
Foruko barnetegia, Urdaibaiko biosfera-erreserban, urte osoan zabalik.
Beraz, etxeko eta lagun arteko harremanak euskaraz izateko, lan-egoera hobetzeko, bilatzen ari diren euskara-maila ezagutzeko, eta abar, herritarrek AEKn aukera ugari dute.